حرف اول
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
انا اعطیناک الکوثر
فصل لربک و انحر
ان شانئک هو الابتر
صدق الله العلی العظیم
مشخصات همسر نمونه
«همسر نمونه» عنوانی مشترک بین زن و مرد نمونه در زندگی زناشویی است ؛
1ـ ایمان و تقوا. اولین عنصری که برای توفیق در یک زندگی مشترک برای زن و مرد لازم است ایمان و تقواست. زیرا مرد مؤمن به خدا و قیامت، هرگز در پی کارهای خلاف قانون و شرع و هوسبازی که بنیان خانواده را ویران کرده و جز تباهی و سیهروزی حاصل دیگری ندارد، نخواهد بود.
مرد باایمان و باتقوا در بیرون خانه، به ناموس مردم چشم نمیدوزد و به زنی غیر از همسر خود دل نمیبندد، تا عشق و علاقهاش را در جای دیگر خرج کند.
در روایات متعددی از ائمه معصوم، علیهمالسلام آمده است: «اذا جائکم من ترضون خلقه و دینه فتزّوجوه …»؛ هرگاه شخص دینمدار و خوشخلقی برای خواستگاری نزد شما آمد با او موافقت کنید.(1)
همین طور در برخی روایات از ازدواج با انسان بیبند و بار و شرابخوار نهی شده(2) و در برخی به این نکته توجه داده شده است که زن با ازدواج، خود را در اختیار شوهر قرار میدهد، و لذا باید به دقت بنگرید که دختر خود را به چه کسی میسپارید.(3)
همین طور زن باایمان و پرهیزکار، چشم به غیر شوهر خود ندارد و در دام هوس و شیطان گرفتار نمیآید و چون وظایف خانهداری و تربیت فرزند را برای رضای الهی و به قصد قربت و خدمت انجام میدهد، از مشکلات آن نهراسیده و شانه از زیر بار آن خالی نمیکند، بلکه با عشق و علاقه به آن مبادرت میورزد.
2ـ خوشخلقی. نرمخویی و خوشرویی از بهترین و برجستهترین صفاتی است که برای هر انسان طالب موفقیت بایسته و ضروری است. شخص تندخو، نه تنها در تأمین یک زندگی سالم و آرام برای خود و خانوادهاش ناکام است، بلکه در محیط اجتماع نیز رشد و توفیق شایستهای نخواهد یافت.
خوشرویی نه تنها یک صفت نیک اخلاقی بلکه خود حاکی از روحیهای سالم، و به دور از هر گونه عیوب و ناهنجاریهای روانی است. زیرا تا شخص برکنار از صفت کبر و خودخواهی بخل و مالدوستی، بدگمانی و بدخواهی و امثال آن نباشد، نمیتواند به طور ثابت و دایم شخصی آرام و نرمخو باشد و فشارهای عصبی ناشی از آن صفات بد، او را به واکنش و کجرفتاری و ترشرویی وادار میکند. و شاید راز اینکه به این صفت پسندیده «حُسنخلق» و یا خوشاخلاقی گفته میشود ناشی از همین امر باشد زیرا تا یک شخص، حداقل شمهای از همه اوصاف و اخلاق خوب را نداشته باشد، از داشتن این هنجار روحی محروم است.
بسیاری در محیط بیرون خانه آدمهای خوشاخلاقند ولی در چارچوب زندگی خانوادگی آدمهای بدخلق و بدرفتاراند. که توجه، جستجو و کسب اطلاعات در این باره از مهمترین مسایلی است که در گزینش یک همسر خوب برای زن و مرد، باید مدنظر باشد.
حسین بنبشّار واسطی میگوید: «کتبت الی ابی الحسن الرّضا علیهالسلام: إنّ لی قرابة قد خطب إلیّ و فی خلقه سوء، قال: لا تزّوجه ان کان سیّیء الخلق». در نامهای به حضرت رضا علیهالسلام نوشتم یکی از بستگانم به خواستگاری نزد من آمده ولی شخص بداخلاق و درشتخویی است. حضرت در پاسخ فرمود: اگر این چنین است با او وصلت مکن.(4)
در حدیث دیگری امام صادق علیهالسلام به یکی از اصحاب خود سفارش میکنند که اگر قصد ازدواج دارد زنی خوشخلق را به همسری برگزیند.(5)
3ـ امانتداری. برخی مردم طبیعتا اشخاص امینی هستند و از خیانت و ستم برکنارند. اینان افرادیاند که باطن خود را به آلودگیها نیالودهاند و صفحه دل خویش را از دستبرد هوس و وسوسههای نفسانی و شیطانی به دور داشتهاند.
مرد، وقتی امین باشد همسر خود را امانت خدا و مردم دانسته و در مراقبت و رسیدگی به نیازها و خواستههای مشروع او کوتاهی نمیکند و از آزاردهی و ستم به او خودداری میورزد. به همین سان زنی که امانتدار باشد اولاً فرزندان خود را ودیعه الهی دانسته و در تربیت و حفاظت از آنان از هیچ کوششی دریغ نخواهد کرد. گذشته از اینکه خود را امین همسر در حفظ اموال او دانسته و در پاسداری و نگهداری از آن تلاش میکند.
در حدیثی رسول اکرم صلیاللّه علیه و آله فرمودند: «إذا أتاکم من ترضون دینه و امانته فزوژجوه فان لم تفعلوا تکن فتنة فیالارض و فساد کبیر»؛ هرگاه کسی که دیانت و امانت او مورد پسند شماست برای خواستگاری نزد شما بیاید او را بپذیرید و اگر چنین نکنید در زمین فتنه و فساد بزرگ رخ خواهد داد.(6)
و نیز همان حضرت فرمودند: «ما افاد رجل بعد الایمان خیرا من امرأة ذات دین و جمال تسرّه اذا نظر إلیها و تطیعه إذا أمرها و تحفظه فی نفسها و ماله اذا اغاب عنها»؛ پس از نعمت ایمان هیچ خیری برای مرد بالاتر از این ارزانی نشده است که دارای زنی دینباور و زیباروی باشد که هرگاه به او بنگرد به سرور آید و دستور او را اطاعت کرده و در غیبتش نسبت به خود و مال او از حریم او پاسداری کند.(7)
4ـ تلاش و کار. موجودات جهان در بقای خود محتاج کارند. از دل هر ذرّه تا عمق کهکشانها را بنگرید، در جای جای آن نشان از تلاش و کار خواهید یافت، انسان نیز به عنوان جزیی از این نظام برای ادامه و تأمین حیات خود نیازمند آن بوده و دستیابی به هدفهای بزرگ و زندگی ناب، در گرو آن است.
قرآن کریم وصول به نعمتهای بزرگ الهی و حیات جاودان آخرت را منوط به عمل صالح و سعی شایسته دانسته است و در جایی فرموده است: «و ان لیس للانسان الاّ ما سعی و انّ سعیه سوف یری»؛ انسان جز سعی و تلاش بهرهای ندارد و به زودی به نتیجه کار خود خواهد رسید.(8)
حرکت و اقدام در جهت رفع نیازمندیهای زندگی بسان رشتهای است که مجموعهای از مهرهها را به هم پیوند داده است که پاره شدن آن، از هم پاشیدن مجموعه را در پی خواهد داشت.
و لذا در روایات فراوانی معصومان علیهمالسلام با تأکید فراوان و با تعبیرهای گوناگون بر روی کار به عنوان ضروریترین نیاز زندگی بشر پافشاری و توصیه میکردند و اقسام کار از کشاورزی، تجارت، دامداری، صنعت، هنر و حرفههای مفید و مورد نیاز جامعه سفارش شده تا هم خلاءهای جامعه پر شده و هم رفاه و آسایش شخص و افراد تحت کفالت او تأمین شود.(9)
از رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله روایت شده که فرمودند: «من طلب الدنیا حلالاً استعفافا عن المسألة و سعیا علی عیاله و تعطّفا علی جاره لقی اللّه و وجهه کالقمر لیلة البدر». هر کس از راه حلال برای کسب ثروت دنیا بکوشد تا دست نیاز به سوی دیگران نگشاید و احتیاجهای خانوادهاش را رفع و به همسایهاش از روی مهربانی کمک کند، خداوند را ملاقات میکند در حالی که چهرهاش بسان ماه شب چهارده میدرخشد.(10)
و همچنین در سایه کار و تلاش است که زن در محیط خانه به وظایف خود قیام میکند و با بهانهجویی شانه از زیر بار آن خالی نمیکند، گذشته از اینکه در صورت توان و وجود زمینه مساعد، برای کمک به اقتصاد خانواده و نیز جامعه، از پذیرفتن کاری که مناسب با شأن زن مسلمان متدین باشد هم دریغ نمیورزد.
رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله میفرمایند: «المغزل فی ید المرأة الصالحة کالرّمح فی ید الغازی المرید وجه اللّه». دستگاه ریسندگی در دست زن صالح همچون نیزه در دست جنگجویی است که در راه خدا به مبارزه برخاسته است.(11)
برخی از زنان خانهدار که گرفتاری کمتری داخل منزل دارند، گاهی با وقت اضافی مواجهاند، این گونه بانوان زحمتکش، شایسته نیست وقت گرانبهای خود را به بطالت گذرانده و یا آن را با سرگرمیها و نشستهای گناهآلود بیالایند. قطعا هیچ سرمایهای به ارزش فرصت عمر نیست، چون در سایه همین لحظههاست که بهشت الهی کسب میشود و دین و دنیای انسان آباد گشته و رو به سامان میرود، و با بهرهگیری از همین فرصتهاست که بزرگان دین و دانش قافله بشریت را به پیش بردهاند و عالیترین خدمات را به جامعه عرضه کردهاند. لذا رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله در سفارش خود به «معاذ بنجبل» میفرمایند: «و علی العاقل ان یکون ساعیا فی ثلاث: تزوّد لمعاد و سعی لمعاش و لذة فی غیر محرّم». انسان فرزانه تلاش میکند وقت خود را به سه صورت بگذراند: 1ـ اندوختن سرمایه معنوی و برداشت توشه برای زندگی آخرت 2ـ تلاش در راه تأمین زندگی و معیشت دنیا 3ـ تفریح سالم و به دور از فساد و گناه.(12)
5ـ آراستگی ظاهر. از مسایلی که برای هر مؤمنی پسندیده است زیبایی و رعایت آرایش ظاهر است.
خداوند متعال مبدأ زیبایی است و جهان را نیز زیبا پدید آورده است. از این دیدگاه و در اصل آفرینش همه چیز زیباست و زشتی در آن راه ندارد ولی آن گاه که انواع، اقسام، و افراد موجودات با یکدیگر مقایسه و سنجیده میشوند، برخی از برخی دیگر زیباتر و نیکوتر جلوه میکنند.
زیبایی صورت و اندام خوش و ظاهر آراسته و مناسب، به تحکیم پیوندهای اجتماعی کمک میکند و الفت به وجود میآورد.
لذا در روایات معصومان علیهمالسلام بر روی این ویژگی و توجه بدان سفارش شده است(13) که برای نمونه به یک روایت از آن بسنده میکنیم.
عن ابیبصیر قال: قال امیرالمؤمنین علیهالسلام: «ان اللّه جمیل یحب الجمال، و یحب أن یری اثر نعمه علی عبده». ابیبصیر میگوید: علی علیهالسلام فرمودند: خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد و میخواهد اثر نعمتهای خود را بر بندهاش ببیند.(14)
و بدین سان، تحکیم و تقویت پیوند خانوادگی و زناشویی که به شدت مورد تأکید و سفارش اولیای دین است، توجه و منظور داشتن این ویژگی را در زن و مرد و در انتخاب همسر، میطلبد. البته در مقام اولویتبندیها، حق تقدم با خصلتهای انسانی و معنوی است و قطعا رویکرد به زیبایی تنها و غفلت از معنویت و اخلاق دینی، خسارتآمیز و زیانبار است و در روایات از آن نکوهش شده است(15) ولی در جایگاه خود اهمیت ویژهای دارد.
حضرت صادق علیهالسلام در حدیثی از رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله نقل میکنند که آن حضرت فرمودند: «افضل نساء امتی أصبحهنّ وجها و اقلّهنّ مهرا»، بهترین زنان امت من زیبارویترین و کم مهرترین آنهاست.(16)
البته با توجه به اینکه خوشچهره بودن از اموری است که نوعا با دید مادی بدان نگریسته میشود سبک بودن مهر چنین
زنی، نشان از ایمان و صفای دل و باطن سالم اوست که هم سیرتی نیک دارد و هم صورتی نیکو. و مطابق برخی روایات رابطهای بین این دو برقرار است که به تأیید علم و تجربه نیز رسیده و گرچه کلیت ندارد، ولی به طور غالب این گونه است.
حضرت رضا علیهالسلام از پدران بزرگوار خود نقل میکنند که رسول گرامی صلی اللّه علیه و آله فرمودند: «اطلبوا الخیر عند حسان الوجوه فانّ فعالهم أحری أن یکون حسنا». خوبیها را نزد خوشصورتان بجویید زیرا رفتار و کارهایشان سزاوارتر و نزدیکتر به خوبی است.(17)
زیبایی و آراستگی نه تنها از اوصاف خوب برای یک زن به عنوان همسر است بلکه از ویژگیهای پسندیده مرد نیز هست.
امام صادق از پدر بزرگوارشان ـ علیهماالسلام ـ نقل میکنند: روزی مردی بر در خانه رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله اذن ورود خواست. آن حضرت در خانه به ظرف آبی برخورد، خود را در آن نگریست و ریش خود را موزون و آراسته کرد. عایشه به آن حضرت گفت: شما سرور فرزندان آدم و فرستاده پروردگار جهانید. با این حال در برابر ظرف آبی ایستاده و سر و صورت خود را رسیدگی میکنید؟ حضرت فرمود: «یا عایشة! انّ اللّه یُحِبُّ اذا خرج عبده المؤمن إلی أخیه ان یتهیأ له و أن یتجمل»؛ خداوند دوست دارد وقتی بنده مؤمنش به سوی برادر دینی خود میرود خود را برای او زیبا و آراسته کند.(18)
و این در حالی است که محمد بنفضل طبرسی در حالات آن بزرگوار مینویسد: «و لقد کان یتجمل لاصحابه فضلاً عن تجمله لأهله»؛ او گذشته از اینکه برای همسران خود و در خانه به آرایش خود میرسید با اصحاب خویش نیز این گونه بود.(19)
در این گزارش آمادگی و زیبایی در داخل خانه اصل و مبنا قرار گرفته و آراستگی برای بیرون از آن فرع و بسان آن شمرده شده است.
امام کاظم علیهالسلام فرمودند: «تهیئة الرّجل للمرأة مما تزید فی عفتها»؛ آمادهسازی مرد، خود را برای همسرش، موجب افزایش و تقویت عفت زن میشود.(20)
آنچه گفتیم میتواند مهمترین نقاط مشترک بین زن و مرد در همسر نمونه بودن و گزینش آن باشد و البته نباید از نقش دانش، عقل، ادب اجتماعی نیز در شمار مهمترینها غفلت کرد که پرداختن به هر یک از آنها و نیز صفات ویژه هر یک از زن و مرد مجالی وسیعتر میطلبد.
پی نوشتها :
1 ـ وسائل الشیعه، ج14، ابواب مقدمات نکاح، باب 28.
2 ـ همان، باب 29.
3 ـ همان، باب 28، حدیث 8.
4 ـ وسائل الشیعه، ج14، ابواب مقدمات نکاح، ب30، ح1، ص54.
5 ـ همان، ب6، ح1، ص13.
6 ـ مستدرک الوسائل، چاپ قدیم، ج2، ص537، ابواب مقدمات نکاح، باب24، ح1.
7 ـ همان، ص544، ب8، ح5.
8 ـ سوره نجم، آیه 39 ـ 40.
9 ـ نگاه کنید به وسائل الشیعه، ج12، ابواب مقدمات تجارت، و نیز مستدرک الوسائل 2: ابواب مقدمات تجارت.
10 ـ مستدرک الوسائل، ج2، ابواب مقدمات تجارت، باب 5، ح11، ص416.
11 ـ مکارم الاخلاق، چاپ بیروت، مؤسسه اعلمی، ص238.
12 ـ ارشاد القلوب، چاپ بیروت، مؤسسه اعلمی، ج1، ص74.
13 ـ برای نمونه بنگرید: وسائل الشیعه، ج3، ابواب الاحکام الملابس، باب 1 تا 10.
14 ـ همان، باب 1، ح2.
15 ـ همان، ج14، ابواب مقدمات نکاح، باب 14 و باب 7، ح7.
16 ـ همان، باب6، ح8.
17 ـ همان، باب21، ح4.
18 ـ مکارم الاخلاق، ص96 ـ 97.
19 ـ همان، ص34.
20 ـ همان، ص97.
شیــــعیان عید آمده، آغاز شد سالی دِگر
می دهم از هفت سینِ سفره ی زهرا خبر
سین اوّل، سینِ سُفره، سُفره ای ازجنس غم
در کنارش مادری بنشسته چون با قدِّ خَم
سین دوم، در میانِ کوچه ها، سیلی شده
رنگِ رُخـــــــسارِگُلِ مولا علی نیلی شده
سین سوم، ساقه ای بشکسته با دستِ تَبر
باغبان تنهای تنــــها، غنچه هایش، دیده تَر
سین چارم، سوخته از کینه باب جبـــــــرئیل
پس چرا گلشن نشد این بار، آتش بر خلیل؟
سین پنجم، سینه ای مجروح و پُر دَرد و حزین
سین شش، پشتِ در و دیوار شد سِقطِ جنین
سین هفتم ، گشته، فرقِ بینِ مسمار و خَدَنگ
سینه، سرنیزه، سه شعبه، ساربان، سر، سیب و سنگ
پیامبران زن در قرآن
شاید عنوان نوشتار حاضر، اندکی شما را به حیرت افکنده باشد که به حق چیزهای نشنیده! مگر زنان هم به مقام نبوت رسیدهاند و ما خبر نداشته ایم؟ و اصلا کی و کجا کسی یاد دارد که خداوند زنی را به عنوان پیامبر بر مردم گسیل بدارد؟
اینها همه سوالاتی است که ذهن و زبان نگارنده را از مدتی پیش به خود واداشته است و این چند پاره خط، تلاشی است برای یافتن پاسخی قرآنی و برهانی بدین مساله.
اگر در قرآن خواندی که حضرت حق - جلّ و علا - خطاب به پیامبر دردانه اش – درود بی پایان بر او - چنین فرمایش کرده است که “ وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِی إِلَیهِمْ …(یوسف/109)، (یعنی همه پیامبران پیش از تو مرد بوده اند)، فورا تیغ نقد بر این نوشته نکش؛ چه اینکه بحث ما در نبوت زنان است و نه رسالت ایشان.
پاسخ نهایی منوط به ذکر مقدماتی چند است که با هم مرور می کنیم:
یکم: فرق است میان نبوت و رسالت؛
میان این دو به تعبیر منطق دانان، نسبت عموم و خصوص مطلق است یعنی هر رسولی نبی است و تنها برخی از انبیاء رسولند.
دانشمندان علوم اسلامی تعاریف گوناگونی از نبوت و رسالت به دست داده اند از جمله:
فیض کاشانی در علم الیقین، ج 1 می گوید: «نبی» کسی است که به او وحی شود تا خود عمل کند و «رسول» آن است به او وحی شود تا عمل کند و تبلیغ کند.
از صاحب تفسیر گرانسنگ المیزان (مجلد دوم، صفحه 139) هم بشنوید که می گوید: رسول حامل رسالت است و نبی حامل نبأ، رسول شرف وساطت بین خداوند و خلق را دارد و نبی شرف علم به خداوند و آنچه نزد او است.
جناب علامه در ج13المیزان بسط بیشتر داده اند که رسول کسی است که فرشته بر او نازل گردد و او فرشته را ببیند و با او تکلم کند. اما نبی کسی است که فرشته را در خواب می بیند و در خواب بر او وحی می شود.
بنابراین، اگر در قرآن خواندی که حضرت حق - جلّ و علا - خطاب به پیامبر دردانه اش – درود بی پایان بر او - چنین فرمایش کرده است که ” و َمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِی إِلَیهِمْ …(یوسف/109)، (یعنی همه پیامبران پیش از تو مرد بوده اند)، فورا تیغ نقد بر این نوشته نکش؛ چه اینکه بحث ما در نبوت زنان است و نه رسالت ایشان.
دوم: نبوت بر دو گونه است:1. نبوت انبائی 2. نبوت تشریعی؛
اولی از ذات و صفات و افعال الهی و به طور عام، از معارف الهی خبر میدهد و دومی علاوه بر آن به تبلیغ احکام، آداب و شریعت نیز می پردازد.
بنابر بر مقدمه دوم، مراد ما در این وجیزه، اثبات نبوت انبائی برای تنی چند از زنان است نه نوبت تشریعی که آن نبوت خاصّه است و از حوصله این مقال بیرون.
دلیل قرآنی
اینک با مفروض انگاشتن مقدمات یاد شده، به منظور اثبات مقام نبوت حضرت مریم(س) به سراغ قرآن می رویم:
در قرآن كریم آیاتی وجود دارد كه ظاهر آنها دلالت بر نبوت حضرت مریم(س) می كند. بعضی از آیات مزبور را در اینجا می آوریم:
1-«إن الله إصطفی آدم و نوحا و آل ابراهیم و آل عمران علی العالمین ذریه بعضها من بعض و الله سمیع علیم«( آل عمران / آیه 33 و 34)
خداوند، آدم و نوح، آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برگزید (انتخاب و اختیار كرد) منظور ما در این آیه فعلا كلمه «آل عمران» است كه شامل مریم، مادر مریم و پسر مریم می شود.
اگر چه این نوع از نبوت(انبائی)، پشتوانه هر گونه رسالت و نبوت تشریعی است اما اختصاص به مردان ندارد بلکه زنان نیز می توانند به این مقام دست یابند.
2- و إذ قالت الملائكه یا مریم إن الله إصطفیك و طهرك و إصطفیك علی نساء العالمین.( آل عمران / آیه 42)
و زمانی كه ملائكه گفتند ای مریم! همانا خداوند ترا برگزید و پاك گردانید و تو را بر زنان عالم، انتخاب كرد. در آیه فوق ملائكه با مریم سخن گفته اند و بلاواسطه و مستقیم علاوه بر آن، خبر اصطفاء و برگزیدنش را از طرف خداوند برایش آورده اند، كه در مجموع می تواند مؤید نبوت وی باشد، چنانكه بسیاری از پیامبران الهی نیز به همین شكل برایشان وحی نازل می شده است. و خصوصاً كه خداوند او را برگزیده است و این گزینش به علت ویژگی و خصیصه ای كه در او وجود دارد، چنانكه آدم و نوح را به همین علت مورد اصطفاء قرار داده است.
دلیل ما بر نبوت مریم(ع) این است كه در آیه شریفه 33 آل عمران، كلمه اصطفا در مورد حضرت آدم و نوح و آل ابراهیم، قطعاً به معنای اختیار برای نبوت است، وحدت سیاق ایجاب می كند كه در مورد آل عمران (مریم و مادر مریم و پسر مریم) نیز، همین معنا باشد، وگرنه باید مرتكب خلاف ظاهر آیه بشویم كه دلیل بر این كار نیست. و از طرفی چون در آل عمران حضرت عیسی(ع) هم وجود دارد، نمی شود گفت اصطفاء حتی در باره خود آل عمران هم به یك معنا نیست، زیرا در این صورت در مورد حضرت عیسی(ع) كه یكی از آل عمران است حتماً باید به معنای دیگری باشد كه نزد اهل ادب به ویژه از خدای حكیم، بعید بلكه قبیح به نظر می آید.( زن و پیامبری، مرتضی فهیم کرمانی)
دلیل برهانی
باطن نبوت(انبائی) ولایت است. ولایت نیز مربوط به کمالات و قداست های روحی است و روح انسان نه مذکر است نه مونث، لذا برخی ارواح که به جسم زنانگی تعلق یافته اند، دارای شأن ولایت هستند.
در توضیح بیشتر این استدلال، حضرت استاد آیت اللّه جوادی آملی، در کتاب زن در آینه جلال و جمال، ص167بیان متینی دارند که عینا می آوریم:
قرآن کریم مسأله نبوت تشریعی را که به صورت رسالت بیان می شود ـ چون یک کار اجرایی است، و حشر با مردم را همراه دارد و رهبری جنگ و صلح و دریافت مسایل مالی و توزیع اموال و تنظیم کار جامعه را به عهده دارد ـ این نوع نبوت را در اختیار مردها قرار داده و در سوره یوسف و سوره نحل می فرماید:
«ما ارسلنا من قبلک الارجالاً نوحی الیهم فاسألوا اهل الذکر ان کنتم لا تعلمون».
یعنی رسالت یک کار اجرایی است و ما قبل از تو ای پیامبر هیچ کسی را جز مرد به عنوان رسول نفرستاده و فقط به مردها وظیفه رسالت دادیم.
پس رسالت به معنای رهبری جامعه، بیان حلال و حرام، واجب و مستحب، مکروه و مباح و مانند آن، نبوت خاصی است که چون مقام اجرایی است به عهده مردها گذاشته شده، ولی نبوت اِنبائی بدین مفهوم است که فردی از طریق وحی مطلع شود که در جهان چه می گذرد، آینده جهان چیست؟ و آینده خودش را ببیند و از آینده دیگران نیز باخبر شود، و این نوع نبوت به ولایت برمی گردد، نه به نبوت تشریعی و رسالت اجرایی.
اگر چه این نوع از نبوت، پشتوانه هر گونه رسالت و نبوت تشریعی است اما اختصاص به مردان ندارد بلکه زنان نیز می توانند به این مقام دست یابند.
اگر مراد قُرْطُبی و همفکران او، اثبات نبوت اِنبائی برای مریم است، این را همه عرفا، حکما و محققان اهل تفسیر می پذیرند، و اگر منظور، نبوت تشریعی بوده که مریم(ع) دارای رسالت بوده و وحی تشریعی دریافت می کرده این مردود است.
باطن نبوت(انبائی)ولایت است. ولایت نیز مربوط به کمالات و قداست های روحی است و روح انسان نه مذکر است نه مونث، لذا برخی ارواح که به جسم زنانگی تعلق یافته اند، دارای شأن ولایت هستند.
علاوه بر مریم (س) عده ای به نبوت زنان دیگری چون “حنّه” (مادر مریم و همسر عمران بن ثامان)، مادر موسی(همسر عمران بن قاهث بن لاوی بن یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم)، آسیه(همسر فرعون) ساره(همسر ابراهیم نبی)، هاجر(کنیز ابراهیم نبی) نیز استدلال نموده اند.
به عنوان مثال ابن حجر عسقلانی در فتح الباری، ج6، ص515 با این استدلال که نبی کاملترین نوع انسانی است و انسان کامل مصداق نبوت است می گوید: در روایات آمده است که برخی زنان مانند مریم و آسیه از جمله کامل ترین انسان ها بوده اند.
در کتاب مقدس به نام شش زن برمی خوریم که عنوان “نبیه” دارند: دبوره، حُلده، دختران فیلپس، حنّا و مریم.
البته بحث در باب ضعف و قوت موافقان و مخالفان در این مساله، مجالی فراختر از این مقال می طلبد که شایسته است علاقمندان به کتابهایی چون “زن و پیامبری” تالیف دانشمند محقق شیعی، مرتضی فهیم کرمانی مراجعه نمایند.
نوشتهی: شکوری- کارشناس گروه دین و اندیشه تبیان
بیانات رهبری در دیدار جمعی از بانوان نخبه
بسماللَّهالرّحمنالرّحيم
اولاًتبريك عرض ميكنم ايام متعلق به ولادت بانوى دو عالم، سيدهى زنان اهل بهشت، حضرت صديقهى طاهره (سلام اللَّه عليها) را. اين جلسه بحمداللَّه جلسهى بسيار مهم و باارزشى از آب در آمد. اولاً حضار محترم، بانوان برجستهى بخشهاى مختلف زندگى اجتماعى و زندگى علمى ما و نخبگان حقيقى جامعهاند؛ چه استادان محترم و برجستگان ميدانهاى مختلف علمى و فنى و غيره، و چه خانوادههاى محترم شهيدان، اين همسر محترم شهيد و مادر چهار شهيد؛ كه اينها نمونهاى هستند از اوج حركت بانوان به سمت كمال و تعالى. بحمداللَّه اين مجلس از همه جهت مجلس برجسته و ممتازى است. اهميت ديگر اين جلسه، جنبهى نمادين بودن آن است. يقيناً در سرتاسر كشور بانوان محترم ديگرى هستند كه برجستگىهائى را كسب كردهاند، از خود نشان دادهاند و سرمايههائى براى پيشرفت كشور و آيندهى كشورند. اين جلسه، نمادى از مجموعهى حركت عظيم بانوان كشور ماست. مطالبى كه خانمها اينجا بيان كردند، تقريباً مشتمل بود بر همهى جوانب بحث مربوط به زن، از آن جهتى كه نظام اسلامى و جمهورى اسلامى بايد به اين مسئله نگاه كند و آن را دنبال كند. من با دقت حرفها را گوش كردم. تقريباً همهى آن چيزهائى كه امروز در مورد مسئلهى زنان ميتواند عنوان بحث و تحقيق و مطالعه و بر اساس آن، برنامهريزى در كشور صورت بگيرد، در بيانات خانمها بود. اين خيلى براى من جالب و خرسند كننده است. خب، حالا تا همين جاى قضيه اگر بخواهيم يك قضاوتى را مطرح كنيم، آن قضاوت اين خواهد بود كه نظام جمهورى اسلامى توانسته است به يك قلهاى دست پيدا كند كه عبارت است از پرورش زنان فرزانه و صاحب انديشه و صاحب رأى و نظر در ظريفترين و حساسترين مسائل يك جامعه، كه حالا عرض خواهم كرد. مسئلهى زن - كه امروز در دنيا بايد به عنوان «بحران زن» آن را ناميد - يكى از اساسىترين مسائل هر تمدنى، هر جامعهاى و هر كشورى است. در اين مورد، شما توانستهايد به ريزهكارىهائى، به دقتهائى، به سرفصلهاى مهمى دست پيدا كنيد و دربارهى اين مسئله بينديشيد. بنابراين آن قضاوت اين شد كه جمهورى اسلامى به يك قلهاى دست يافته است كه اى بسا بسيارى از كشورهاى عالم به آن دست نيافتهاند. يك مطلب را من اينجا عرض بكنم.
مسئلهى زن و خانواده، با همهى كارى كه شده است - شما كردهايد، ديگران كردهاند - همچنان يك مسئلهى مهم و قابل بحث و قابل توسّع در انديشهورزى است. اين موضوعِ يكى از نشستهاى انديشههاى راهبردى است كه انشاءاللَّه در آينده آن را خواهيم داشت. نشستهاى انديشههاى راهبردى كه تاكنون دو نشست آن انجام گرفته و كارهاى آن از لحاظ فكرى و انشاءاللَّه بعداً برنامهريزى و عمل دنبال خواهد شد، متكفل بررسى اساسىترين و راهبردىترين مسائل فكرى جامعه است. يكى از اين مسائل، مسئلهى زن و خانواده است كه در فهرست اين مسائل پيشبينى شده و در آينده برگزار خواهد شد. من همين جا از بانوان محترم، انديشهورزان زن - كه امروز نمونههائى از آن را بحمداللَّه اينجا ديديم - درخواست ميكنم كه در اين كار مشاركت جدى بكنيد؛ بحث كنيد، فكر كنيد، مطالعه كنيد؛ فصول مربوط به مسئلهى زن را به طور جداگانه، به طور تخصصى، به شكل علمى، با تكيهى به منابع اسلامى و فكر ناب انقلابى - كه خوشبختانه در شما هست - در نشستِ مربوط به اين موضوع بررسى كنيد؛ مطرح بشود، بحث بشود و انشاءاللَّه براى برنامهريزى و عمل دنبالگيرى شود. دربارهى مسئلهى زن در جامعه، اساس مشكل، دو چيز است؛ دو نقطهى اساسى است كه اگر دربارهى اين دو نقطه بشود فكرى كرد، طرحى نو در انداخت و كار پيگير و مستمرى انجام داد، ميتوان اميدوار بود كه در طول زمان - ميانمدت يا بلندمدت - آن چيزى كه امروز ميتوان آن را بحران مسئلهى زن در دنيا دانست، حل شود. آن دو چيز، يكى عبارت است از نگاه غلط و بد فهميدن جايگاه زن و شأن زن در جامعه؛ كه اين نگاه و اين بدفهمى از غرب شروع شده و خيلى هم قديمى و ريشهدار نيست. آن كسانى كه مدعى شدند كه در پروتكلهاى انديشمندان صهيونيست اين مسئله وجود داشته، ميشود حدس زد كه اين، خلاف واقع نيست. يعنى اگر نگاه كنيم، مىبينيم اين نگاه غلط، اين كجفهمى و بدفهمى در زمينهى شأن زن در جامعه، شايد در حدود صد سال، صد و پنجاه سال بيشتر در غرب سابقه ندارد و از غرب سرريز شده است به جوامع ديگر، از جمله جوامع اسلامى. اين يك نقطه است. نقطهى دوم كه اساس مشكل است، بد فهميدن مسئلهى خانواده و بد عمل كردن در رفتارهاى داخل خانواده است. اين دو تا مشكل است كه به نظر ما بحران مسئلهى زن را - كه امروز يك مشكل اساسى در دنياست - به وجود آورده. شايد تعبير «بحران زن»، تعبير تعجبآورى باشد. امروز مسئلهى بحران آب و هوا، بحران آب، بحران انرژى، بحران گرم شدن زمين، به عنوان مسائل اصلى بشريت مطرح ميشود؛ اما هيچكدام از اينها مسائل اصلى بشريت نيست. بيشترِ آن چيزهائى كه مشكلات اصلى بشريت است، برميگردد به مسائلى كه ارتباط پيدا ميكند با معنويت انسان، با اخلاق انسان، با رفتار اجتماعى انسانها با يكديگر؛ كه يكى از آنها مسئلهى زن و مرد، جايگاه زن، مسئلهى زن و شأن زن در جامعه است؛ كه اين حقيقتاً يك بحران است، منتها به رو نمىآورند، مطرح نميكنند و سياستهاى مسلط در دنيا به صرفهى خودشان نميدانند و شايد برخلاف راهبردهاى اصلى خودشان ميدانند كه اين مسئله را مطرح كنند.
در مورد مسئلهى اول، كه جايگاه زن در زندگى و در جامعه است - با هر تعبيرى كه ميخواهيد مطرح كنيد، ميشود از آن اسم برد - اشكال اينجاست كه يك نامعادلهاى را بتدريج به وجود آوردهاند؛ يك طرف ذىنفع، يك طرف مورد انتفاع؛ بشريت را اينجورى تقسيم كردهاند. طرفِ ذىنفع مرد است، طرفِ مورد انتفاع عبارت است از زن. اين به طور آرام، با تدريج، با شيوههاى گوناگون، با تبليغات مختلف، در طول دهها سال - كه شايد به صد سال، صد و پنجاه سال برسد، كه من دقيق نميتوانم بگويم و اين مسئله قابل تحقيق است - در جوامع غربى در درجهى اول، و بعد در جوامع ديگر جا افتاده. شأن اجتماعى زن را اينجورى معرفى كردند، اينجورى تعريف كردند: زن به عنوان يك موجودى كه مورد انتفاع مرد بايد قرار بگيرد. لذا در فرهنگ غربى اگر زن بخواهد در جامعه نمود پيدا كند، شخصيت پيدا كند، حتماً بايد از جذابيتهاى جنسىِ خودش چيزى را ارائه بدهد. حتّى در مجالس رسمى، نوع پوشش زن بايد جورى باشد كه براى طرف ذىنفع و منتفع - يعنى طرف مرد - چشمنواز باشد. به نظر من بزرگترين ضربه، بزرگترين اهانت، بزرگترين حقكشى كه در زمينهى مسئلهى زن انجام گرفته، همين است. در محيط اجتماعى، فرهنگى شكل بگيرد كه زن به عنوان يك طرفِ مورد انتفاع، براى استفادهى يك طرفِ ذىنفع مطرح شود؛ اين متأسفانه امروز در فرهنگ غربى وجود دارد. ديگران هم از آنها تقليد كردند، در راهش كوشش كردند، تلاش كردند و اين در دنيا جا افتاده. اگر كسى خلاف اين را بگويد، عليه او جنجال ميكنند. فرض كنيم اگر در يك جامعهاى مسئلهى آرايش زنان و تبرّج زنان در محيطهاى عمومى محكوم شود، جنجال بلند خواهد شد. اگر نقطهى مقابل آن انجام بگيرد - يعنى در يك جامعهاى عريانى زنان مطرح شود - هيچ سر و صدائى در دنيا بلند نميشود. اما وقتى پوشش زن، عدم تبرّج زن، آرايش نكردن زن در جامعه مطرح شود، دستگاههاى مسلط تبليغاتى دنيا سر بلند ميكنند، جنجال ميكنند؛ اين نشاندهندهى اين است كه يك فرهنگى، يك سياستى، يك راهبردى وجود دارد كه سالهاى متمادى است دنبال ميشود و پايهاش اين است كه اين جايگاه، اين شأن، اين موقعيت غلط و اهانتآميز را براى زن تثبيت كنند؛ و متأسفانه كردند. لذا شما مىبينيد در غرب با حجاب تدريجاً به صورت علنى دارد مخالفت ميشود. عنوانى كه براى اين مخالفت ذكر ميكنند، اين است كه ميگويند حجاب نماد يك حركت مذهبى است؛ ما نميخواهيم در جوامع ما - كه جوامع لائيك هستند - نمادهاى مذهبى مطرح شوند. به نظر من اين دروغ است؛ بحث مذهب و غير مذهب نيست؛ بحثِ اين است كه سياست راهبردىِ اساسىِ بنيانى غرب بر عرضه شدن و هرزه شدن زن است و حجاب مخالف آن است. حتّى اگر چنانچه حجاب ناشى از يك انگيزه و ايمان دينى هم نباشد، با آن مخالفت ميكنند؛ مشكل اساسى اين است. اين مسئله آن وقت دنبالههاى خودش را، تبعات بسيار جانكاه خودش را در جوامع بشرى به وجود آورده: مسئلهى سست شدن بنيان خانواده - گزارشهاى تكاندهندهاى كه يك نمونهاش را يكى از خانمهاى محترم اينجا اشاره كردند - مسئلهى آمار گريهآور و تأسفبار تجارت زنان. امروز در دنيا طبق گزارشى كه داده شده است - كه اين گزارش به نظرم گزارش سازمان ملل است؛ گزارش يك مركز رسمى است - سريعالرشدترين تجارتهاى دنيا، تجارت زنان و قاچاق زنان است. بدترين كشورها هم در اين زمينه، چند تا كشورند؛ از جمله رژيم صهيونيستى است. زنان و دختران را با عنوان پيدا كردن كار و عنوان ازدواج و اين حرفها، از كشورهاى فقير، از آمريكاى لاتين، از برخى كشورهاى آسيا، از برخى كشورهاى فقير اروپا جمع ميكنند و ميبرند آنها را در شرائط بسيار سختى تحويل مراكزى ميدهند كه انسان از تصور آنها و نام آنها تنش ميلرزد. همهى اينها مبتنى است بر اين نگاه غلط، اين نامعادلهى ظالمانه در مورد جايگاه زن در جامعه. پديدهى كودكان نامشروع - كه بالاترين آمار كودكان نامشروع هم در آمريكاست - پديدهى زندگىهاى مشتركى كه بدون ازدواج انجام ميگيرد؛ يعنى در حقيقت نابود كردن كانون خانواده و محيط گرم و صميمى خانواده و بركات خانواده، محروم كردن بشر از اين بركات، اينها همه ناشى از مشكل اول است؛ بايد براى اين، يك فكرى كرد. بايد جايگاه زن را تعريف كرد و در مقابل منطق هوچيگرانهى غربى بجد ايستاد. من يك وقتى گفتم؛ از من سؤال كردند كه شما در مقابل آنچه كه غربىها دربارهى مسئلهى زن در كشور ميگويند، چه دفاعى داريد؟ من گفتم: ما دفاع نداريم، ما هجوم داريم! ما در مسئلهى زن، از غرب طلبگاريم؛ ما مدعى غربيم؛ آنها هستند كه دارند به زن ظلم ميكنند، زن را تحقير ميكنند، جايگاه زن را پائين مىآورند؛ به اسم آزادى، به اسم اشتغال، به اسم مسئوليت دادن، آنها را مورد فشارهاى روحى، روانى، عاطفى و اهانت شخصيتى و شأنى قرار ميدهند؛ آنها بايد جواب بدهند. جمهورى اسلامى در اين زمينه يك مسئوليتى دارد. جمهورى اسلامى در مسئلهى زن بايد به طور صريح و بدون هيچ مجامله، حرف خودش را - كه عمدتاً اعتراض به نگاه غربى و اين نامعادلهى ظالمانهى غربى است - بگويد. با اين نگاه، آن وقت مسئلهى حجاب، مسئلهى نوع ارتباط زن و مرد، همه معنا پيدا ميكند. اين يك مسئله است.
مسئلهى بعدى - كه در قضيهى زن مشكل دومى است - مسئلهى خانواده است. نظر اسلام در باب خانواده و جايگاه زن در خانواده، نظر خيلى روشنى است. «المرأة سيّدة بيتها»؛(1) بزرگ خانه، زن خانه است؛ اين از پيغمبر اكرم است. جايگاه زن در خانواده، همانى است كه در گفتارهاى گوناگون ائمه (عليهمالسّلام) آمده: «المرأة ريحانة و ليست بقهرمانة».(2) در تعبيرات عربى، قهرمان يعنى كارگزار، پادو، يك خدمتگزار محترم. ميفرمايد: در داخل خانه، زن قهرمانه نيست؛ ريحانه است، گلِ خانه است. خطاب به مردان ميفرمايد: بهترين شما كسانى هستند كه بهترين رفتارها را با همسرانشان دارند. اينها نظرات اسلام است و از اين قبيل الى ماشاءاللَّه وجود دارد. ولى در عين حال تحقق خواستهى اسلام در خانواده، يك امرى است كه با اين بيانات تمام نميشود، حل نميشود؛ احتياج به پشتوانهى قانونى، پشتوانهى اجرائى و ضمانت اجرائى دارد؛ و اين كار بايد انجام بگيرد. اين كار در طول سالهاى متمادىِ گذشته انجام نگرفته است. خانوادههائى كه متدين بودند، مردانى كه از اخلاقِ خوب برخوردار بودند و پايبندىهاى شرعى داشتند، ملاحظاتى كردند؛ اما در مواردى كه اين خصوصيات نبوده، اين ملاحظات نشده؛ به زن در داخل خانواده ظلم شده. البته اينجور نيست كه ما فكر كنيم غربىها در اين زمينه از ما جلويند؛ ابداً. بنده آمارهاى زيادى دارم، اين خانم محترم هم آمارهائى را ذكر كردند؛ وضع داخلى خانوادههاى غربى از لحاظ مظلوميت زن و از لحاظ عدم رعايت حقوق زن، از وضع خانوادههاى اسلامى و ايرانى و شرقى يقيناً بدتر است؛ بهتر نيست، اگر بدتر نباشد؛ در مواردى حتماً بدتر است. ما به آنها كه نگاه نميكنيم، آنها كه الگوى ما نيستند. ما در محيط خانواده كمبودهاى زيادى داريم؛ احتياج دارد به پشتوانهى قانونى، به تضمين قانونى، به تضمين اجرائى؛ و اين بايد تحقق پيدا كند. اين مسئله از جملهى عرصهها و ميدانهائى است كه در داخل كشور در اين زمينه كم كار شده و بايد كار شود. از لحاظ نظر اسلام و متون اسلامى هم در اين بخش از مسئله هيچ كمبودى وجود ندارد. ما مىبينيم گاهى اوقات كسانى كه منتقد تفكرات اسلامى هستند، سر قضيهى ارث و ديه و اين چيزها اشكال ميكنند، در حالى كه اشكالها وارد نيست؛ آنها پاسخهاى منطقى و قوى دارد. اما در زمينهى رفتارهاى داخل خانواده، متأسفانه غالباً به غفلت گذرانده ميشود؛ در حالى كه نظر اسلام، نظر كاملاً روشنى است. محيط خانواده براى زن بايد محيط امن، محيط عزت و محيط آرامش خاطر باشد تا زن بتواند آن وظيفهى اساسى خودش را - كه همين حفظ خانواده است - به بهترين وجهى انجام دهد. در مورد نگاه اسلام به زن بحثهاى زيادى شده است، ما هم بارها گفتيم. من مكرراً عرض كردم كه نمونه براى انسان مؤمن و مرضى الهى، و انسان كافر و مردود درگاه پروردگار در قرآن، زن مطرح شده؛ اين چيز جالبى است. قرآن وقتى ميخواهد براى انسان خوب و انسان بد نمونه ذكر كند، هر دو را از زنان انتخاب ميكند: «ضرب اللَّه مثلا للّذين كفروا امرأة نوح و امرأة لوط».(3) قرآن دو زن را به عنوان «مثل»، يعنى نمونه و نماد زنانِ بد معرفى ميكند؛ همسر نوح و همسر لوط. بعد نقطهى مقابل: «و ضرب اللَّه مثلا للّذين امنوا امرأة فرعون».(4) به عنوان نماد زن خوب، زن برتر و زن مؤمن، دو نفر را معرفى ميكند: يكى همسر فرعون است، يكى هم حضرت مريم است؛ «و مريم ابنت عمران الّتى احصنت فرجها».(5) جالب اين است كه هر چهار تاى اين زنها خوبى و بدىشان مربوط به محيط خانواده است. در مورد آن دو زن بد - «امرأة نوح و امرأة لوط» - ميفرمايد: «كانتا تحت عبدين من عبادنا صالحين فخانتاهما»؛(6) اين دو زن به همسرانشان - كه دو پيغمبر عالىشأن و عالىمقام بودند - خيانت كردند. مسئله، مسئلهى خانواده است. موضوع آن دو زن ديگر هم مربوط به خانواده است؛ اوّلى كه زن فرعون است، ارزش و اهميت او اين است كه يك پيغمبر اولوالعزم را، يك موساى كليماللَّه را در آغوش خود پرورش ميدهد و به او ايمان مىآورد و به او كمك ميكند؛ لذا فرعون از او انتقام ميگيرد. مسئله، مسئلهى درون خانواده است با اين تأثير و شعاع عظيم كارى كه او كرده است، كه يك موسائى را تربيت كرده. در مورد حضرت مريم هم همين جور است: «الّتى احصنت فرجها»؛ ناموس خود را حفظ كرد، عفت خود را حفظ كرد. اين نشاندهندهى اين است كه در محيط زندگى حضرت مريم (سلام اللَّه عليها) عواملى وجود داشته كه ميتوانسته است تهديدكنندهى عفت و ناموس يك زن عفيف باشد و او توانسته مبارزه كند. بنابراين همهاش ناظر به همين جنبههاى مهمى است كه عرض شد؛ جنبهى خانواده و مسئلهى شأن زن در جامعه. بنابراين مسئله، مسئلهى مهمى است. البته ما در جمهورى اسلامى پيشرفت داشتيم. نگاه من، نگاه خوشبينانه است. ما قبل از انقلاب را از نزديك ديديم. وضعى كه آن روز كشور ما و جامعهى ما و زنان ما به سمت آن ميتاختند، وضعيت بسيار هولناك و خطرناكى بود. به خاطر خاصيت تقليدى بودن كار در اينجا، گاهى وضعيت ظاهر زنان از آنچه كه ما در عكسها و نقلها و گزارشها از زنهاى اروپائى ميديديم يا ميخوانديم هم بدتر بود! يك چنين وضعى را داشتند ترويج ميكردند. البته زن ايرانى به خاطر گوهر ايمان كه در او نهادينه بود، توانست بر اين موج مخرب فائق بيايد؛ در انقلاب مشاركت اساسى داشته باشد؛ هم با حضور خود، هم با تشويق مردان؛ و يك پايهى اساسى پيروزى انقلاب بشود. بعد از انقلاب هم كه حركت زنان، حركت فوقالعادهاى است. من لازم است عرض بكنم؛ اين همسران مجاهدان راه حق و مبارزان و سرداران و مادران آنها حقيقتاً آيتى هستند از صبر و مقاومت. شرح حال اينها را كه انسان نگاه ميكند و ميخواند، رنجهاى اينها را كه ملاحظه ميكند - البته بانوانى كه قبل از انقلاب همسر مبارزينى بودند كه سختىهائى را تحمل ميكردند، نمونههائى هم در آنجا ديده ميشد؛ ليكن نمونههاى كامل در دورهى دفاع مقدس بود - مىبيند اين همسران چه كشيدند، اين مادران چه كشيدند. اينها فرزندان را فرستادند جبههها؛ بسيارى از آنها شهيد شدند، جانباز شدند و اين اسوههاى صبر و مقاومت مثل كوه، استوار ايستادند. اين در عرصهى مسائل معنوى و انسانى.
در عرصهى مسائل سياسى و در عرصهى مسائل علمى هم كشور بحمداللَّه پيشرفت فوقالعادهاى داشته است. اين همه زنان دانشمند، استاد در رشتههاى مختلف علمى، در علوم حوزوى، در علوم دانشگاهى - كه نمونهاى از آنها خوشبختانه شما حضار محترم هستيد كه در اينجا حضور داريد - همه نشاندهندهى موفقيت جمهورى اسلامى است. نگاه من، اين نگاه است. اين نگاه، دل را به آينده اميدوار ميكند. ما با همين حركت و با همين شتاب انشاءاللَّه پيش برويم، قطعاً خواهيم توانست بر فرهنگ غلط غربى و رائج در دنيا فائق بيائيم. بايد كار كرد، بايد تلاش كرد، بايد دنبالگيرى كرد. نگاه، نگاه خوشبينانه است؛ منتها اين نگاه خوشبينانه نبايد مانع بشود از اينكه ضعفها را ببينيم. ما درجاتى پيش رفتيم، اما اى بسا ده برابر اين ممكن بود پيش برويم. آنچه كه موجب شد نتوانيم در آن حد جلو برويم، همين ضعفها و مشكلاتى است كه وجود داشته؛ كه شما به بعضى از آنها اشاره كرديد، و مشكلات ديگرى هم وجود داشته كه بايد برطرف شود. آنچه كه من ميخواهم در پايان عرايضم عرض كنم، اين است كه عمدهى كار را خود بانوان بايد انجام بدهند. شما هستيد كه ميتوانيد فكر كنيد، انديشهورزى كنيد، مطالعه كنيد، معضلات را در مقام نظر و انديشه حل كنيد و در مقام عمل راهكار اجرائى ارائه بدهيد. اين، كار را بسيار آسان و نزديك خواهد كرد. البته در اين جلسه بانوان محترم پيشنهادهائى هم دادند؛ بعضى از اينها كاملاً عملى است و دم دست است و ميشود اجرا كرد، اقدام كرد، براى بعضى هم ميتوان زمينهسازى كرد.
به هر حال اميدواريم انشاءاللَّه جامعهى زنان كشورمان جزو موفقترين جوامع باشند و دختران جوان ما انشاءاللَّه بتوانند در اين زمينهاى كه شما به وجود آورديد، گامهاى بلندترى بردارند و روزبهروز انشاءاللَّه به اهداف عاليهى اسلامى نزديكتر شويم. انشاءاللَّه اين جلسه هم بركات خودش را در اين عرصه باقى خواهد گذاشت.
والسّلام عليكم و رحمةاللَّه و بركاته
1) نهجالفصاحة، ص 614
2) نهجالبلاغه، نامهى31
3) تحريم: 10
4) تحريم: 11
5) تحريم: 12
6) تحريم: 10
محرم سال 61 ……………………………………………………..محرم سال1435
اگر کمی دقت کنید شباهت های زیادی بین محرم امسال و سال 61 هجری وجود دارد؛که به بعضی از شباهتها اشاره می کنم:
1.امام حسین علیه السلام و یارانش به دنبال گرفتن حق قیام کردند و تن به ذلت ندادند؛ما نیز در دفاع از حقوق هسته ای کوتاه نمی آییم و تن به ذلت نمی دهیم .
2 .یزید و سپاهیانش آب را بر امام حسین علیه السلام و یارانش بستند ؛و امروز ایران را در تحریم اقتصادی قرار داده اند.
3.امام حسین علیه السلام در راه حق از خانواده و از جان که شیرین ترین نعمتهایند گذشتند اما خوار نشدند ؛ و امروز ایران با صرفه جویی و تحمل سختیها سربلند خواهد شد .
4 .آن روزها بعضی امام حسین علیه السلام را تنها گذاشتند و برخی تا آخرین قطره خون ایستادند و امروز هم بعضی حامی نایب عام امام زمان روحی فداه ، پشتیبان و فدایی اویندو بعضی….
5. شما بگویید….